Dziennik Leśny

Teresa Podgórska 12 stycznia 2014

Źródło: Patronat medialny

Włodzimierza Puchalskiego „Zielona seria” – z audiobookami

„Zielona seria” to cztery książki: Bezkrwawe Łowy (1951), Wyspa kormoranów (1954), W krainie łabędzia (1956), Wśród trzcin i wód (1955).

Tak nazwał tę serię Jarosław Iwaszkiewicz.

Przyroda, film i fotografia stanowiły sens życia Włodzimierza Puchalskiego. Przygodę z nimi zaczął bardzo wcześnie – będąc kilkunastoletnim chłopcem, a miłością do przyrody i fotografii zarazili go ojciec i dziadek i tej miłości był wierny przez całe życie.
Posiadał wykształcenie przyrodnicze, był dociekliwy, otwarty na nowinki techniczne a do tego posiadał talent gawędziarski i miał poczucie humoru.

Był prekursorem filmu i fotografii przyrodniczej w Polsce. Jego działalność filmowa zaczęła się w latach 30 XX w. W tym okresie powstał jego pierwszy film przyrodniczy (zrealizowany 16 milimetrową kamerą „Siemens-Halski”). Zatytułował go „Bezkrwawe łowy” i zaczęła się jego kariera filmowa, a określenie „bezkrwawe łowy” weszło na stałe do fotograficznego słownika.

Jego przyrodnicza twórczość filmowa związana z dokumentowaniem życia polskich zwierząt była doceniana i spotykała się z uznaniem w Polsce i za granicą. Organizowane były wystawy jego prac, wyświetlane filmy, publikowano jego artykuły w czasopismach i pisała o nim prasa. Współpracował z magazynami „Łowiec Polski”, „Wszechświat” i amerykańskim pismem „National Geographic Magazin”. Jego zdjęcia zdobywały też prestiżowe nagrody na konkursach fotograficznych – np. zdobył złoty medal na Światowej Wystawie Łowieckiej w Berlinie w roku 1937 za zdjęcie p.t. „Odyniec w zimie”.

Puchalski po II wojnie światowej nakręcił wiele filmów przyrodniczych i wydał wiele książek, albumów przyrodniczych, ale najbardziej znany jest chyba z „Zielonej serii” – tak nazwał Jarosław Iwaszkiewicz cztery książki z dorobku Włodzimierza Puchalskiego: „Bezkrwawe łowy” (1951), „Wyspa kormoranów” (1954), „W krainie łabędzia” (1956), „Wśród trzcin i wód” (1955).

Każda z tych książek zawiera opowiadania w których autor odkrywa przed czytelnikiem, ale też przed swoimi współpracownikami tajemnice i piękno przyrodniczego świata z różnych zakątków Polski. Zdradza także trochę szczegółów ze swojego warsztatu pracy: tropienie i podchodzenie zwierząt, budowanie ukryć, maskowanie się, fotografowanie. Jeżeli uzmysłowimy sobie, że były to ciężkie lata powojenne, gdzie zdobycie jakichkolwiek materiałów, transportu, nawet wyżywienia, graniczyło czasem z cudem, to docenia się wysiłek, pasję i determinację Puchalskiego, jego żony oraz innych współpracowników którzy towarzyszyli mu w jego przyrodniczo-fotograficznych eskapadach.  Każda z tych książek wzbogacona jest w wiele pięknych, niezwykle ciekawych i wyjątkowych zdjęć. Poznajemy też Puchalskiego jako człowieka, który ma fantastyczny kontakt z ludźmi, potrafi nawiązywać ciepłe relacje ale też jest wymagający dla siebie i innych w dążeniu do realizacji celu który sobie stawia. Dlatego każdą z tych książek, ale też każdą inną Puchalskiego czyta się jednym tchem, nawet, jeżeli ktoś nie lubi opisów przyrody.

W. Puchalski zmarł w 1979 r. w czasie wykonywania zdjęć na Wyspie Króla Jerzego (Antarktyka). Pod koniec XX wieku pamięć o nim zaczęła blednąć i młodzi fotografowie i filmowcy nie kojarzą już tego nazwiska z filmem i fotografią przyrodniczą.

Na szczęście są ludzie którzy ciągle pamiętają i doceniają co Puchalski zrobił dla filmu i fotografii przyrodniczej – szczególnie polskiej. Dla wielu z nich jest ON mistrzem, GURU. Często ich pasja fotograficzna zaczęła się właśnie od spotkania z fotografią i książkami Włodzimierza Puchalskiego.

Między innymi takim człowiekiem jest Tomasz Ogrodowczyk – leśnik, filmowiec, fotograf przyrody, na co dzień kierownik Leśnego Studia Filmowego w Ośrodku Rozwojowo – Wdrożeniowym Lasów Państwowych w Bedoniu. To z jego inicjatywy Lasy Państwowe rozpoczęły wydawanie książek Włodzimierza Puchalskiego z „Zielonej serii” w nowej formie: audiobooków wraz z albumami zdjęć .

W nowym wydaniu każdego albumu został dokładnie odwzorowany pierwotny projekt graficzny okładki – w „Bezkrwawych łowach” autorstwa Antoniego Pucka, zaś w „Wyspie kormoranów” autorstwa Aleksandra Haupta – oraz układ czarno-białych fotografii. Oprócz fotografii album zawiera także oryginalne rysunki Haliny Gutsche-Siewierskiej w „Bezkrwawych łowach” i Władysława Siwka w „Wyspie kormoranów”.

Aby opowiadania jeszcze bardziej wciągnęły odbiorcę w atmosferę przyrodniczych plenerów tam, gdzie było to uzasadnione i możliwe wprowadzono dźwiękowe tła przyrodnicze.

Ale albumy nie są reprintem, ponieważ przeszły długą i niełatwą drogę wydawniczą. Zdjęcia do albumów zostały odszukane wśród tysięcy oryginalnych negatywów w Muzeum Niepołomickim i na nowo zeskanowe. Nie udało się jednak odnaleźć wszystkich fotografii – do Bezkrwawych… brakowało aż piętnastu zdjęć, a do Wyspy … – pięciu. Brakujące zdjęcia zostały zeskanowane wprost z albumów z lat 50. Następnie zostały poddane cyfrowej obróbce polegającej na usunięciu z nich rys, śladów po kurzu, a nierzadko też na rekonstrukcji pewnych ich fragmentów. Obróbka jednego zdjęcia zajmowała zwykle kilka godzin pracy! Ale efekt jest widoczny gołym okiem, a fotografie zyskały nową jakość i prawdziwy blask

Albumy nie zawierają pełnych tekstów opowiadań, a tylko fragmenty – pierwsze strony opowiadań pełnią w nich funkcję krótkich zapowiedzi do historii w całości zawartych na dołączonym audiobooku. Opowiadania czytane są przez znakomitych aktorów.

Wydanie audiobooków nie byłoby możliwe bez życzliwości i przychylność pani Anny Puchalskiej-Żelewskiej, która wyraziła zgodę na udzielenie praw do tekstów i zdjęć jej ojca ale również pani Marii Jaglarz, Dyrektor Muzeum Niepołomickiego, która umożliwiła skorzystania z oryginalnych negatywów Włodzimierza Puchalskiego, a także pani Marzeny Wilczyńskiej za zaangażowanie i pomoc w trakcie wyszukiwania fotografii.

Zielona seria w liczbach:

• ponad 1500 zdjęć odszukanych i zeskanowanych,
• 1200 zdjęć odrestaurowanych,
• 1250 godzin prac nad rekonstrukcją zdjęć,
• 750 godzin na przygotowanie zdjęć do druku i ponowny skład,
• 153 godziny prac w studiu nagraniowym,
• 400 godzin montażu dźwięku,
• 53 aktorów i naturszczyków biorących udział w nagraniach,
• 31 godz. 42 min. – tyle trwają wszystkie opowiadania (80) w czterech albumach,
• 3 lata pracy!

Wydawca: Lasy Państwowe

Nośnik: CD z plikami mp3 + album z fotografiami

Wszystkie tomy są do nabycia w sklepie Lasów Państwowych pod adresem www.sklep.bedon.lasy.gov.pl w zakładce „Audiobooki”.

„Bezkrwawe łowy” – album z audiobookiem – wydanie 2012 r. 

„Odrętwiała mucha, która przez szereg miesięcy tkwiła bez ruchu w szczelinie okiennej futryny, dziś wydostała się ze swego zimowego „matecznika” i brzęczy chwacko między szybami. Jej skrzydełka szemrzą radośnie, że wiosna, że ciepło… że koniec snu… że wszystko się budzi…”

Tak zaczyna się ta  kilkutomowa opowieść znana pod nazwą „Zieloną serią”. Wiosna zawsze była dla Puchalskiego ukochaną porą roku. Pisał o niej:

„Najpiękniejsza pora. Zwłaszcza dla przyrodnika. Tyle nowych wspaniałych zdarzeń, tyle materiału do obserwacji. Kwiaty, ptaki, motyle …Tyle możliwości wniknięcia w najgłębsze tajemnice przyrody. Ale trzeba się spieszyć – to całe piękno trwa tak krótko”

I przez wiele lat, co roku wiosną wyruszał na fotograficzne wyprawy , głównie w poszukiwaniu ptaków, on, zapalony myśliwy nie ze strzelbą, ale ze sprzętem fotograficznym i uprawiał „ bezkrwawe łowy”  – tak sam je nazwał w 1934 r. Termin ten przyjął się i funkcjonuje do dzisiaj, oznaczając łowy z aparatem fotograficznym.

W tym pierwszym tomie poznajemy Puchalskiego przyrodnika, badacza posiadającego ogromną wiedzę przyrodniczą, umiejętność obserwacji zwierząt, człowieka niesamowicie pracowitego, zorganizowanego, przyjaznego ale też wymagającego wobec siebie i współpracowników. Poznajemy też Puchalskiego jako uroczego gawędziarz, chętnie dzielącego się wiedzą, bez uprzedzeń, ceniącego sobie współpracę z miejscową ludnością. Wiele z tych znajomości owocowało przyjaźnią. Taka jest historia znajomości z Wackiem, 14 letnim chłopcem i gajowym Bartkiem , którzy uczestniczyli w wyprawach i zdjęciach do albumu “Bezkrwawe łowy”. Jak wielkie miały one znaczenie dla niego,  czytamy w zakończeniu książki:

„Mnóstwo przeżyć utrwaliło się na taśmie pamięci znacznie więcej niż zdjęć na taśmie filmu. Trudno opowiedzieć to wszystko, co oglądały nasze oczy. Po takie wrażenia trzeba samemu wyruszać w dalekie zakątki, w leśne ostępy, w gwarne kolonie ptasie. I jeszcze jedno pozostało z tych dni. Przyjaźń trzech ludzi, różnych wiekiem i zawodem, a zjednoczonych wspólnotą zainteresowań. Pożegnanie było serdeczne i krótkie, bo po co przeciągać przykre chwile. Gajowy powrócił do swoich zajęć. Wacek postanowił ukończyć szkołę w mieście. Podczas owej wiosny zdobył bowiem cenną praktykę i doświadczenie w zakresie… wytrwałości. Nauczył się, że cierpliwość i wytrwałość nagradza i zwycięża. Nie potrzebowałem się więc obawiać o jego przyszłość. A ja?… Musiałem pożegnać ptasie światy pełne dobrych znajomych i dobrych wspomnień. Nie na długo – do przyszłej wiosny!”

Układ zdjęć w albumie „Bezkrwawe łowy”: album zawiera wszystkie zdjęcia z najpełniejszego, III wydania książki z 1954 r.
W rolę autora i mistrza w jednym wcielił się Włodzimierz Press, gajowego Bartka interpretuje Wiktor Zborowski, książkowy Wacek to Wit Apostolakis-Gluziński, natomiast narratorem na płycie jest Wojciech Gąssowski.

Posłuchaj fragmentu >>>

„Wyspa kormoranów” - album z audiobookiem wydany 2013 r. 

WYSPA KORMORANÓW to drugi album Włodzimierza Puchalskiego „Zielonej serii”. Po raz pierwszy ukazała się w 1954 r. Album z audiobookiem wydany przez ORWLP powstał na podstawie wydania drugiego z roku 1957 – poprawionego i rozszerzonego.

Po „Bezkrwawych łowach” jest to najbardziej znany tytuł tego znakomitego fotografa i filmowca przyrody. „Wyspa kormoranów” jest książką skierowaną głównie do młodych czytelników. Czyta się ją jednym tchem już od pierwszych stron, od opowieści o ukrytym skarbie. Zdarzenia opisane w opowiadaniach rozpoczynają się tuż po II wojnie światowej, a kończą w 1949 roku i dotyczą tylko jednego miejsca – wyspy Wysoki Ostrów na Jeziorze Dobskim na Mazurach, nazwanej przez Puchalskiego Wyspą kormoranów.

Jak to miejsce wygląda obecnie można zobaczyć na stronie internetowej Nadleśnictwa Giżycko:

https://gizycko.bialystok.lasy.gov.pl/rezerwat-jezioro-dobskie

Układ zdjęć w albumie jest identyczny z tym z drugiego wydania z 1957 r.

Opowiadania czytane są przez najlepszych polskich aktorów, także tych dubbingowych, m. in.: Włodzimierza Pressa, Annę Seniuk, Emilię Krakowską, Stanisława Brudnego, Mariana Opanię, Jarosława Boberka czy Grzegorza Pawlaka. Zagrały też osoby nie mające związku ze sztuką aktorską, dla których – jak mówią – było to wyróżnieniem i wielką przygodą.

Dziennik Leśny objął patronatem medialym wydanie audiobooka „Wyspa kormoranów”

 ”Wśród trzcin i wód” - album z audiobookiem wydany w 2014 r.

to trzeci album fotograficzny z audiobookiem, który w ramach tzw. „Zielonej serii” wydały Lasy Państwowe.

„Wśród trzcin i wód” będzie ucztą dla miłośników przyrody i pięknej fotografii, a myślę, że szczególnie dla tych, którym bliska jest Dolina Baryczy – gdzie dzieje się akcja tej książki. Czytałam książki z tej serii bardzo dawno temu i dzięki „Wśród trzcin i wód” odwiedziłam Królewsto Ptaków i stało się ono dla mnie jednym z najchętniej odwiedzanych miejsc.

Więcej >>>

Dziennik Leśny objął patronatem medialym wydanie albumu z audiobookiem „Wyspa kormoranów”

„W krainie łabędzia” – album z audiobookiem wydany w 2014 r.

Więcej >>>

Dziennik Leśny objął patronatem medialym wydanie audiobooka „Wyspa kormoranów”

Więcej o Włodzimierzu Puchalskim:

-  Muzeum Niepołomice >>>

- Kim JEST Włodzimierz Puchalski – artykuł Arkadiusza Szarańca

- Puchalski i bociany – artykuł Arkadiusza Szarańca

WYDARZENIA ZWIĄZANE Z AUDIOBOOKAMI

- W czerwcu 2014 r. ukazało się 2 wydanie audiobooka BEZKRWAWE ŁOWY  Migawka z drukarni >>>

- W dniach 5-28.08.2014 r. odbłyła się w Dobie w gminie Giżycko wystawa twórczości Włodzimierza Puchalskiego. 5 sierpnia odbyło się spotkanie z Tomaszem Ogrodowczykiem, ktory zaprezentował materiały filmowe obrazujących prace nad wydaniem „Wyspy Kormoranów” w nowej formie albumu fotograficznego z audiobookiem. Relacja >>>

- Wystawy „Wśród trzcin i wód”, „W krainie łabędzia” Włodzimierza Puchalskiego oraz „Werki Włodzimierza Puchalskiego” Tomasza Ogrodowczyka w ramach VII MFP SZTUKA NATURY 2014

Miejsce ekspozycji – Muzeum Okręgowe w Toruniu- Muzeum Podróżników
Wernisaż – 5 grudnia 2014 o godzinie 16.30
Wystawa czynna do 30 grudnia 2014

szczegóły >>>

- 7.12.2014 godz. 13:00  Centrum Kultury Dwór Artusa – „Podsumowanie Zielonej Serii Włodzimierza Puchalskiego” – Spotkanie z Gośćmi Festiwalu  Anną Puchalską, Włodzimierzem Pressem oraz Tomaszem Ogrodowczykiem

szczegóły >>>

—————————————————————————————————————————————————————-